Sevgili Sporseverler, herkese merhaba.
Bugün üzerinde konuşacağımız istismar, sadece sporcu odaklı değil; sporcunun performansına ve oluşturacağı kimlik yapılanmasına etki eden faktörleri de kapsayacaktır. Kuracağımız her cümle, kullanacağımız her üslup ve takınacağımız her tavır sporcu üzerinde etkili olacaktır. Hazırsak, başlayabiliriz.
İstismar ve Türleri
En genel ve açık hali ile konuşacak olursak istismar: Yaşı ve cinsiyeti ne olursa olsun herhangi birinin yaşamına yönelik kötüye kullanım anlamına gelir.
İstismar;
- Duygusal İstismar (duygusal zorbalık, psikolojik zorlama)
- Fiziksel İstismar (fiziksel olarak kötü muamele)
- Cinsel istismar (ihmal) biçiminde görülmektedir.
Tüm bu genel tanımlara bakacak olursak cinsiyet fark etmeksizin hayatın her alanında kişilerin mutlaka bu tanımlardan en az birisini yaşadığına şahit oluyoruz. Özellikle pozitif ayrımcılık yaparak konuşacak olursak kadınların duygusal ve cinsel istismara erkeklerden daha fazla uğradığına dair araştırma sonuçlarına ulaşabiliyoruz.
Haliyle sporun içerisinde bu durumu ne kadar görmek ve yaşamak istemesek de çocuklarımızın ve yetişkin sporcularımızın da bu konudan nasibini aldığını söylememiz mümkün.
Spor içerisinde olan istismarlar üzerine yapılmış çalışmalar ve bu çalışmalardan elde edilmiş sonuçlar ne yazık ki bizlere sporun içerisinde duygusal istismar oranının diğer istismar türlerine oranla daha yaygın (%38) olduğunu gösteriyor.
Gelin hep beraber inceleyelim o zaman neymiş bu duygusal istismar..
Sporda Duygusal İstismar
“Antrenörüm de yapıyordu, sporcu arkadaşlarım da yapıyordu. Gıcık oluyordum. Antrenörlere tepki gösteremedim. Uzak duruyordum. ‘Sen bırak git’, ‘senden adam olmaz’ diyorlardı. ‘Yapamıyorsun zaten’ falan. Hem de yaptığım halde. Yani ufak tefek hatalar. Uğraşsalar düzeltilebilir hatalar. Jimnastikte yüzlerce hareket var. Bir tanesini yapamazsan ‘senden adam olmaz’ derlerdi.” (Ü., Jimnastik)
Lütfen sadece sporcunun yaşamış olduğu durumu okuyun. Bitti mi? Birdaha okuyun. Özellikle de kalın harfler ile tırnak içine alınmış cümleleri.. Günlük hayatta belki de hepimizin karşımızdakine en az bir kere söylediği kalıplaşmış cümleleri göreceksiniz. Kim bilebilirdi ki belki ailemizde bize söylenmiş, belki de takım içerisindeyken hocamızın bize herkes içerisinde kullandığı bu cümlelerin bizim davranışlarımızı ve psikolojimizi etkileyecek en önemli yapılardan birisi olacağını.
Bu durumda Duygusal İstismara uğramış bireylerin davranışlarına bakacak olursak;
- Özgüvensiz
- Kaygılı
- Değersizlik Hissi
- Birine Bağımlı Birey Olma
- Gergin ve Saldırgan Olma
Gibi durumları ve davranışları gözlemlememiz mümkün olabilmektedir.
Peki Ben Duygusal İstismara Uğradığımı Nasıl Anlayacağım?
Duygusal İstismar genel olarak diğer istismar türleri ile karşımıza çıkar.
- Fiziksel davranışlar ile oluşan baskı (cisim fırlatma, duvarı yumruklama vs.)
- Sözlü davranışlar (bağırma, aşağılama, çığlık atma vs.)
- İlgi ve destekten yoksun bırakmak.
Gibi durumları ailenizde veya takım içerisinde gerek arkadaşlarınızdan gerek çalıştırıcılarınızda gerekse yöneticilerinden süreğen hali ile görüyorsanız, bu durumu irdelemenizi tavsiye ederim.
Bu hafta genel hali ile istismarı ve bir türü olan duygusal istismarı sizler ile paylaşmak istedim. Bir diğer yazıda başka bir tür olan fiziksel istismarı konuşuyor olacağız.
Kendinize ve ruhunuza iyi bakın.
Saygılarımla..
Uzm. Psk. Beste NORMAN
